Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — 14 август куни Президент иштирокида бўлиб ўтган тақдимотдан сўнг, Тошкент ҳокими Шавкат Умурзаков пойтахтда чиқиндиларни қайта ишлаш тизимини рақамлаштириш ва амалга ошириладиган чоралар ҳақида маълумот берди.

Давлат раҳбари ҳар бир маҳаллага чиқинди ташиш машиналарининг йўналиши ва етиб келиш вақтини кузатиш имконини берадиган онлайн тизим яратиш, шунингдек, барча ижтимоий объектлар ва маҳаллаларни чиқинди тўплаш контейнерлари билан таъминлаш бўйича икки йиллик дастур тайёрлашни топширди.

Аввалроқ шаҳар ҳокимлиги маиший чиқиндиларни олиб чиқишни назорат қилишнинг “Toza Poytaxt” рақамли тизимини ишга туширишни эълон қилган эди. “Ўзбекистон 24” телеканалига берган интервьюсида Шавкат Умурзаков чиқиндиларни олиб чиқишга масъул давлат корхонаси “Махсустранс”нинг жуда оғир молиявий аҳволини таъкидлади. 2022–2023 йилларда компания 45 млрд сўм зарарга учраган, бу эса чиқиндиларни олиб чиқишда 1–2 кунлик кечикишлар ва контейнерлар етишмовчилигига олиб келган.

Ҳокимнинг сўзларига кўра, ягона ечим — жараёнларни рақамлаштириш бўлган. Лойиҳа тажриба тариқасида Алмазар туманида ишга туширилган ва 1 сентябрдан бутун Тошкентда жорий этилади. Бунинг натижасида йилига ёқилғидан 3 млрд сўмдан ортиқ тежаш кутилмоқда. Самарадорликни ошириш учун қўшимча 34 та техника сотиб олинди, ҳайдовчиларнинг ойлик маоши 4 млн сўмдан 8 млн сўмга оширилди. Бу эса ҳар куни олиб чиқиладиган чиқиндилар ҳажмини қарийб 30 фоизга кўпайтириш ва тунги сменаларни ташкил қилиш имконини берди.

Чиқиндиларни олиб чиқиш эрталаб, тирбандликлар бошланишидан олдин амалга оширилади, бу рейслар сонини кўпайтириш ва йўлдаги тўсиқларни олдини олишга ёрдам беради. Молиявий вазият барқарорлашгач, шаҳарда яна 480 та чиқинди қабул қилиш пунктлари ташкил этилади.

Алмазар тумани ҳокими Азизхон Умархоновнинг таъкидлашича, чиқинди ташиш машиналари GPS қурилмалари ва камералар билан жиҳозланган, 150 га яқин чиқинди тўплаш нуқталарининг чиқинди олиб чиқиш жадвали сунъий интеллект асосидаги платформага интеграция қилинган. Тумандаги 44 маҳаллада чиқиндилар ҳафтасига икки марта, аниқ кун ва соатларда олиб чиқилади. Президент халқаро тажрибани ўрганиб, чиқиндилар хусусий уйлардан фақат жадвал бўйича эмас, балки ҳар куни, зарурат бўлса, ҳар соатда ҳам олиб чиқилишини таъминлайдиган тизим жорий этишни топширди.

Шавкат Умурзаков алоҳида тарзда қурилиш чиқиндилари муаммосига ҳам тўхталиб ўтди. Тошкентда ҳар куни 5–6 минг тонна бундай чиқинди ҳосил бўлади. Шаҳар ичида махсус полигон йўқлиги туфайли уларнинг катта қисми белгиланмаган жойларга ташланмоқда.

Президент Тошкентда ёки унинг атрофида қурилиш чиқиндиларини қайта ишлаш заводи ёки полигон қуриш лойиҳасини маъқуллади.

Айни пайтда британиялик компания билан қурилиш материалларини қайта ишлаш корхонасини барпо этиш бўйича музокаралар олиб борилмоқда. Ҳокимнинг сўзларига кўра, бундай корхона қурилиш чиқиндиларидан ёғоч, инерт материаллар ва металлар олиш имконини беради, бу эса шаҳар иқтисодиёти учун қўшимча имкониятлар яратади.