Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Хитойнинг Temu онлайн-савдо платформаси Ўзбекистонда блокировкани олиб ташлаш учун қарийб 46 миллиард сўм миқдорида солиқ тўлаши керак. Бу ҳақда 1 апрель куни Солиқ қўмитаси раисининг биринчи ўринбосари Мубин Мирзаев маълум қилди.

Унинг сўзларига кўра, электрон савдо платформаларини солиққа тортиш дунё миқёсида долзарб масала бўлиб қолмоқда. Солиқ қўмитаси томонидан олиб борилган таҳлил шуни кўрсатдики, электрон тижорат соҳасида фаолият юритаётган кўплаб онлайн савдо майдончалари солиқ мажбуриятларини бажармаяпти. Улар орасида нафақат Тему, балки Вилдберриес ҳам бор, дея қайд этди Мирзаев. Унинг сўзларига кўра, Вилдберриес ҳам шу кунгача солиқларни тўламаган.

«Кўпчилик нега фақат Temu эканлигини сўраши мумкин. Аммо биз бозорнинг барча иштирокчиларига солиққа оид қонунчиликка риоя қилиш зарурлиги ҳақида билдиришномалар юборганмиз», — деди у.

Мирзаев Вилдберриес мисолини келтириб, ушбу компания яқинда бюджетга 51,2 миллиард сўм солиқ тўлаганини айтди. Шундан сўнг, солиқ идоралари компанияга ҳеч қандай даъво йўқлиги ҳақида хулоса берган, бу эса унга Ўзбекистонда фаолиятини давом эттириш имконини берган.

Дастлабки маълумотларга кўра, Temuънинг солиқ қарзи қарийб 46 миллиард сўмни ташкил этади, аммо бу рақамлар ҳозирда Солиқ қўмитаси томонидан текширилмоқда. Шу муносабат билан компанияга қарзни тўлаш талаби билан расмий билдиришнома юборилган. Агар Temu солиқ мажбуриятларини бажарса, унинг фаолияти қонуний тус олади.

Temuъга нисбатан чекловлар жорий этилиши ҳақида март ойининг бошларида маълум бўлган эди. Миллий истиқболли лойиҳалар агентлиги ва Солиқ қўмитасининг қўшма баёнотида айтилишича, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2024 йил 26 декабрдаги 885-сонли қарорига мувофиқ, электрон тижорат операторлари, жумладан, онлайн-савдо платформалари фақат Ўзбекистонда резидент сифатида рўйхатдан ўтган компаниялар бўлиши мумкин. Ушбу норматив ҳужжат расмий эълон қилинган пайтдан бошлаб кучга кирган.

Ўзбекистонда фаолият юритаётган хорижий онлайн-савдо платформаларининг фаолияти таҳлил қилинганда, уларнинг миллий қонунчилик талабларига мос келмаслиги аниқланган. Қоидабузарликлар электрон тижорат, чакана савдо, реклама, шахсий маълумотларни ҳимоя қилиш, истеъмолчилар ҳуқуқлари, шунингдек, муаллифлик ва турдош ҳуқуқлар соҳаларига тааллуқли бўлган.

Шу сабабли, 2025 йил 20 мартдан бошлаб Ўзбекистон ҳудудида Temu платформасига кириш чекланиши эълон қилинди. Аммо агар у мамлакат резиденти сифатида рўйхатдан ўтса ва маҳаллий қонунчилик талабларига риоя қилса, ўз фаолиятини давом эттириш имкониятига эга бўлади.

18 март куни Солиқ қўмитаси Temu Ўзбекистонда юридик шахс сифатида рўйхатдан ўтганини ва солиқ ҳисобига қўйилганини маълум қилди. Бироқ идора вакилларининг таъкидлашича, компаниянинг аввалги даврлардаги фаолияти билан боғлиқ муаммолар ҳали ҳамон ҳал қилинмаган ва ҳозирда музокаралар давом этмоқда.