Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — 2025 йил 19 ва 20 июнь кунлари Улан-Батор Марказий Осиё, Кавказ, Мўғулистон ва Афғонистон мамлакатлари раҳбарлари учун стратегик мулоқот маркази бўлди.

Мўғулистон пойтахтида САМСА минтақавий форуми бўлиб ўтди - бундай кенг ва турли хил макон вакилларини битта сайтда бирлаштира оладиган кам сонли тадбирлардан бири.

Форум 300 дан ортиқ меҳмонларни, шу жумладан 75 дан ортиқ халқаро маърузачиларни ва бизнес, ҳукумат, инвестор ва илмий доиралардан 150 дан ортиқ иштирокчиларни жалб қилди.

САМСА форуми сиёсий платформадан ташқарида бўлиб, минтақанинг иқтисодий ислоҳотлардан тортиб рақамли трансформациягача, барқарорлик масалаларигача бўлган энг долзарб масалаларини муҳокама қиладиган жойга айланди. Икки кун давомида сессиялар, давра суҳбатлари ва интервьюлар САМСА-мамлакатлари олдида турган қийинчиликлар ва имкониятларни, шу жумладан инфратузилма, савдо йўлаклари, глобал бозорларга кириш ва янги бошқарув моделларини қамраб олди. Форумнинг асосий мавзуси "Минтақавий келажакни кўриш: САМСАда бизнес, жамият ва бошқарув" бўлиб, агар биргаликда ҳаракат қилинса, минтақанинг биргаликдаги келажаги қандай бўлиши мумкинлигини тушунишга ҳаракат қилиш.

Форумнинг асосий мавзулари:

• Инвестициялар ва барқарорлик: минтақавий инвестиция стратегияси бўйича ялпи сессияда Темплетон Глобал Инвестментс, Мўғулистон фонд биржаси ва Мўғулистон савдо ва тараққиёт банки вакиллари сўзга чиқдилар.
•  Яшил молия: IFC, ЕТТБ ва Мўғулистон табиат мероси жамғармаси мутахассислари «The Role of Green Finance in Building Resilience Across CAMCA» сессиясида иқлим барқарорлиги механизмларини муҳокама қилишди.
• Геосиёсат ва AI: Stimson Center, AI Academy Asia va Yale University иштирокидаги АI моделларининг геосиёсат сессиясида сунъий интеллектни бошқаришни амалга ошириш оқибатлари кўриб чиқилди.
• САМСА институционализацияси: Қозоғистон, Мўғулистон ва АҚШ экспертлари иштирокидаги сессияда минтақанинг узоқ муддатли мувофиқлаштириш ва ҳамкорлик механизмлари муҳокама қилинди.
• Финтеч ва инновация: Alif, Qazaqstan Venture Group, Mongolian Fintech Association ва Accelerate Prosperity раҳбарларининг чиқишлари рақамли иқтисодиётнинг келажаги учун вектор яратди.
• Муҳим минераллар: "Critical Minerals: CAMCA'S Strategic Advantage" нинг якуний сессияси Колумбия университети, Жаҳон банки ва AIFC мутахассисларини тўплади.
• Таълим ва оммавий ахборот воситалари: истеъдодларнинг тарқалиши, университетлар ва мустақил оммавий ахборот воситаларининг минтақа мамлакатлари ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамлашдаги ўрни.
• Туризм ва транспорт: логистика коридорлари, туризм ва рақамли интеграцияни минтақаларнинг яқинлашуви омиллари сифатида муҳокама қилиш.

Форум маърузачилари орасида таниқли экспертлар ва давлат идоралари вакиллари бор эди. Мўғулистон парламенти бошлиғининг ўринбосари Булгантуи Хурелбаатар ва бош вазир ўринбосари Доржҳанд Тогмиднинг нутқлари минтақавий бирликни муҳокама қилиш учун оҳангни ўрнатди. Шунингдек, АҚШнинг Мўғулистондаги элчиси Ричард Буанган ва Мўғулистон ташқи ишлар вазирлиги вакили Чимгуундарий Наваан-Юнден каби дипломатларнинг иқлим барқарорлиги сессиясида иштирок этган нутқлари диққат марказида бўлди.

Бизнес муҳити вакиллари орасида TIDAM агентлигининг бош директори ва асосчиси Айнура Жумаева ҳам сўзга чиқиб, барқарор ҳамкорликни шакллантиришда стратегик алоқаларнинг муҳимлигини таъкидлади. Олимлар, шу жумладан профессор Браян Тодд (АҚШ хавфсизлик Кенгашининг собиқ маслаҳатчиси), Колумбия университетининг энергия тадқиқотчиси Жонатан Элкинд ва бошқалар ҳам ўз ҳиссаларини қўшдилар.

Тадбир CAMCA Network, Central Asia-Caucasus Institute ва Rumsfeld Foundation томонидан ташкил этилган. Xsolla, ARD, Nippon Koei вa ID&E каби ҳамкорлар ва ҳомийларни қўллаб-қувватлаш орқали форум минтақанинг салоҳиятига ишонадиган ҳар бир киши учун асосий диққатга сазовор жойлардан бири бўлиб қолишга имкон берадиган миқёсга эга бўлди.

САМСА Forum 2025 нафақат тадбир, балки стратегик мулоқот аниқ қадамларга айланадиган муҳим платформага айланди. Икки кун давомида давлат арбобларидан тортиб ёш тадқиқотчиларгача бўлган иштирокчилар глобал муаммолар фонида минтақанинг ривожланиш йўлларини муҳокама қилишди. Улан-Батордаги форум эшиклари аллақачон ёпилган бўлсада, алмашинув, ғоялар ва ўзаро ҳурмат энергияси сўнмади. Аксинча, бу барқарор ва тинч ривожланиш учун САМСА минтақаси мамлакатларининг келажакдаги лойиҳалари, ҳамкорлиги ва интеграцияси учун туртки бўлади.