Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Ўзбекистон антимикроб препаратларга қарши резистентлик (АМПР) каби глобал таҳдидга қарши курашни кучайтириш учун қатъий чоралар кўрмоқда — бу муаммо инфекцион касалликларни даволашни қийинлаштиради, чунки бактериялар, вируслар ва бошқа микроорганизмлар одатда ишлатиладиган дори воситаларига чидамли бўлиб бормоқда.
АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) кўмаги ва БМТнинг Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти (ФАО) ҳамкорлигида Ўзбекистон ушбу муҳим дори воситаларининг соғлиқни сақлаш, қишлоқ хўжалиги ва атроф-муҳит соҳаларида фойдаланишини яхшилашга йўналтирилган.
АМПР бутун дунё бўйлаб жиддий муаммо бўлиб, ўн йилликлар давомидаги тиббиёт ютуқларига таҳдид солмоқда. Агар илгари инфекцияларни самарали даволаган дорилар энди иш бермаса, одамлар узоқроқ касал бўлиб, даволаниш харажатлари ортиб, ҳатто ўлим ҳолатлари ҳам кўпайиши мумкин. Ўзбекистонда, кўплаб бошқа мамлакатлар каби, соғлиқни сақлаш ва чорвачиликда антибиотикларнинг ортиқча ва нотўғри қўлланилиши дори воситаларигага чидамли микроорганизмларнинг ўсишига олиб келмоқда. Муаммонинг жиддийлигини тан олиб, мамлакат уни ҳал қилиш ва вазиятни ўзгартириш учун самарали чораларни кучайтирмоқда.
Яқинда ҳукумат расмийлари, ҳуқуқшунослар ва бошқа асосий манфаатдор томонлар AMR бўйича мавжуд сиёсатни кўриб чиқиш ва уни кучайтириш йўлларини топиш мақсадида давра суҳбатига йиғилишди. Умумий фикрга кўра, ветеринария соҳасида қонунлар янада қатъийлаштирилиши, озиқ-овқат хавфсизлигини назорат қилиш тизимлари яхшиланиши ва антимикроб воситалар чиқиндиларини самарали бошқариш йўллари яратилиши зарур.
Суҳбатнинг асосий диққат марказида АМПР таъсир қилувчи барча соҳа — соғлиқни сақлаш, қишлоқ хўжалиги ва экология — саъй-ҳаракатларини мувофиқлаштирувчи миллий стратегияни яратиш масаласи бўлди. Бу стратегия Ўзбекистоннинг ҳаракатларини халқаро стандартлар ва ФАОнинг «Ягона саломатлик» (One Health) ёндашуви билан мувофиқлаштиради. Ушбу ёндашув инсон, ҳайвон ва атроф-муҳит саломатлигининг ўзаро боғлиқлигини эътироф этади.
Яна бир муҳим қадам антимикроб воситалардан фойдаланишни назорат қилиш тизимларини такомиллаштиришдир. Бу Ўзбекистонга антибиотиклар ва бошқа дори воситаларини фақат зарур бўлган ҳолларда жавобгарлик билан қўллашни таъминлашга ёрдам беради. Чорвачилик ва соғлиқни сақлаш соҳаларида антибиотиклардан масъулиятли фойдаланиш дори воситаларига чидамлилик тарқалишининг олдини олишда муҳим аҳамиятга эга. Миллий сиёсатларни халқаро стандартларга мослаштириш антимикроб воситалардан фойдаланишни янада хавфсиз ва самарали қилади.
АМПРга қарши курашиш орқали Ўзбекистон нафақат ўз аҳолисини ҳимоя қилмоқда, балки келажакда ҳамма учун тиббиётни муҳофаза қилиш бўйича глобал саъй-ҳаракатларга ўз ҳиссасини қўшмоқда.