7 октябрь — Бутунжаҳон Муносиб меҳнат куни муносабати билан ташкил этилган тадбирда Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутатлари, Сенат аъзолари, вазирлик ва идоралар, ННТ, илмий муассасалар, касаба уюшмалари вакиллари, шунингдек, АҚШнинг Ўзбекистондаги элчиси Памела Спратлен, Франциянинг Ўзбекистондаги элчиси Виолен ДЕ Вильмор, Европа Иттифоқининг Ўзбекистон Республикасидаги Делегацияси раҳбари Эдуардс Стипрайс, ЮНИСЕФ ваколатхонаси раҳбари ўринбосари Афшин Парси, ЕХҲТнинг Ўзбекистондаги лойиҳалари Координатори Джон Макгрегор, Халқаро меҳнат ташкилотининг Шарқий Европа ва Марказий Осиё давлатлари учун Бюроси бош мутахассиси С.Гловацкас иштирок этди.

Таъкидланганидек, Ўзбекистонда меҳнат муносабатларини, фуқароларнинг ижтимоий-меҳнат соҳасидаги қонуний ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлаш борасидаги ишларни янада такомиллаштириш бўйича тизимли чора-тадбирлар амалга оширилиб, салмоқли натижалар қўлга киритилмоқда. Бу йўналишлардаги ишлар ХМТ, Жаҳон банки, Европа иттифоқи Комиссияси томонидан ҳам юқори баҳолаб келинаётгани бунинг яққол тасдиғидир.

Меҳнат қонунчилиги замон талаби асосида такомиллаштирилаётгани бу борада муҳим омил бўлаяпти. Биргина сўнгги йилларда Меҳнат кодексига ва “Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида”ги Қонунга аҳоли турли тоифалари учун меҳнат кафолатини кучайтиришга йўналтирилган ўзгартиш ва қўшимчалар киритилди. Жорий йилда давлат ва жамоатчилик назоратини кучайтириш, касаба уюшмалари ваколатини кенгайтириш орқали халқаро меҳнат стандартларини имплементация қилиш, хавфсиз ва қулай меҳнат шароитлари яратиш, жароҳатланиш ва бахтсиз ҳодисалар олдини олишни назарда тутувчи янги таҳрирдаги “Меҳнат муҳофазаси тўғрисида”ги Қонун қабул қилинди. Шунингдек, ҳукуматимиз томонидан 2016 — 2018 йилларда қишлоқ хўжалигидаги ходимлар меҳнат шароитлари, бандлиги ва ижтимоий ҳимоясини такомиллаштириш масалалари бўйича тадбирлар режаси тасдиқланиб, изчиллик билан амалиётга татбиқ қилинмоқда.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ва Сенатининг қўшма қарори билан иш ўринлари яратиш ва аҳоли бандлигини таъминлаш дастури қабул қилинмоқда. Ушбу Дастур доирасида 2016 йилда 992 минг нафардан ортиқ кишини ишга жойлаштириш, жумладан, саноат, хизмат кўрсатиш ва сервис соҳаси, қурилиш, қишлоқ хўжалиги ва бошқа тармоқларни ривожлантириш ҳисобига 396 мингдан зиёд янги иш ўрни яратиш кўзда тутилган. Кичик корхоналар ва хусусий тадбиркорликни кенгайтириш, касаначиликни ташкил этиш, фермер ва деҳқон хўжаликларини ривожлантириш орқали 596 минг киши бандлигини таъминлаш режалаштирилган.

Эътиборлиси, ҳозирги пайтда бу йўналишда самарали иш олиб борилмоқда. Маҳаллий ҳокимлик органлари билан ҳамкорликда ногиронлар ва кўп болали оналар ҳамда бошқа шахсларни ишга жойлаштириш учун 100 мингдан ортиқ иш ўринлари резерв қилинган бўлса, коллежларнинг 480 мингдан зиёд битирувчиси бандлиги таъминланди.

Оилавий тадбиркорликни ривожлантириш, касаначилик ҳамда томорқа хўжалигида маҳсулотларни етиштириш, шахсий ёрдамчи хўжаликларда чорвачиликни ривожлантириш орқали аҳоли бандлигини таъминлаш, ушбу соҳаларда банд бўлганлар ижтимоий ҳимоясини таъминлаш ҳам доимий эътиборда бўлиб келмоқда.

— Мамлакатингизда давлат, касаба уюшмалари ва иш берувчилар ўртасида йўлга қўйилган самарали ижтимоий шериклик ва ижтимоий мулоқот натижасида фуқароларнинг муносиб меҳнатга бўлган ҳуқуқлари тўлақонли таъминланмоқда, — дейди Халқаро меҳнат ташкилотининг Шарқий Европа ва Марказий Осиё давлатлари учун Бюроси бош мутахассиси С.Гловацкас. — Ўзбекистон касаба уюшмаларининг меҳнат тўғрисидаги қонунларга риоя этилиши устидан жамоатчилик назоратини олиб бориш, ходимларнинг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва жамоа музокараларини юритиш борасидаги фаолияти мисолида ҳам буни кўриш мумкин. Хусусан, ижтимоий ҳимояталаб шахсларнинг квоталанган иш ўринларига қабул қилиниши устидан жамоатчилик назоратини ўрнатиш, вақтинча банд бўлмаган аҳолини меҳнат ярмаркаларига жалб этиш, касаначилик ўринларида меҳнат қилаётганларга нисбатан жамоа шартномалари шартларини татбиқ этиш йўналишларидаги саъй-ҳаракатлар, айниқса, эътиборга молик. Айни чоғда ходимлар малакасини ошириш ва улар бандлигини таъминлаш ҳам ижобий ҳал этилаётгани илиқ таассурот қолдирди. Шулар асосида, юртингизнинг бу борадаги тажрибасини ўрганиш ривожланган давлатлар учун ҳам фойдали, деб ҳисоблайман.

Конференцияда юртимизда ҳукумат, касаба уюшмалари ва иш берувчилар ижтимоий шериклигида Муносиб меҳнат концепциясини амалга ошириш бўйича тизимли ишлар рўёбга чиқарилаётгани ҳам алоҳида айтиб ўтилди. Пировардида эса ҳар бир фуқаронинг меҳнат қилиш, адолатли меҳнат шароитида ишлаш ҳамда эркин касб танлаш ҳуқуқлари тўла кафолатланмоқда. Хусусан, ушбу концепция талаби асосида, Ўзбекистон касаба уюшмалари томонидан ўз аъзоларининг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоялаш ҳамда уларнинг мурожаатлари бўйича тезкор амалий чоралар кўрилмоқда. Фуқароларга ижтимоий-меҳнат соҳасига оид масалаларда бепул юридик хизмат кўрсатиш, бу борадаги халқаро ва миллий стандартларни тарғиб этиш кўламини кенгайтиришда эса Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси қошида ташкил этилган Юридик клиниканинг ҳиссаси салмоқли бўлаётир.

Шунингдек, тадбирда таълим муассасалари ва корхоналар ўртасида ўзаро алоқаларни мустаҳкамлаш, меҳнат бозорининг муҳим институтлари, яъни меҳнат инспекциялари, касаба уюшмалари ва иш берувчилар салоҳияти ва имкониятини янада ривожлантириш, ўқув ва илмий муассасаларни қўллаб-қувватлаш, меҳнат ва халқаро меҳнат ҳуқуқи бўйича янги авлод дарсликларини тайёрлаш ҳамда иш берувчиларнинг ижтимоий масъулиятини ошириш масалалари муҳокама қилинди.

Ҳудди шу мавзудаги конференциялар республикамизнинг барча ҳудудларида бўлиб ўтди.