Янги маълумотларга кўра, фақат Европа Иттифоқидаги иссиқликнинг ортиқча миқдори йилига 2860 тераватт-соатни ташкил этади, бу эса Европа Иттифоқининг турар-жой ва хизмат кўрсатиш биноларида иссиқлик ва иссиқ сувга бўлган деярли умумий талабига тўғри келади.

Danfoss президенти ва бош директори Ким Фаузингнинг айтишича, «Европа Иттифоқида ортиқча иссиқлик сифатида чиқариладиган улкан энергиядан яхшироқ фойдаланиш бўйича деярли ҳеч қандай ташаббус йўқ». Компаниянинг янги оқ қоғозида қайд этилишича, ортиқча иссиқликдан фойдаланиш иқтисодиётнинг унумдорлигини оширади, истеъмолчилар ва корхоналар учун энергия нархини пасайтиради, яшил иқтисодиётга ўтишни тезлаштиради.

Даниянинг оилавий муҳандислик компанияси Danfossнинг янги оқ қоғози энергия манбаи сифатида ортиқча иссиқликнинг фойдаланилмаган улкан салоҳиятини таъкидлайди. Биргина Европа Иттифоқида ортиқча иссиқлик йилига 2860 ТВт/соатни ташкил этади, бу мактаблар, шифохоналар, меҳмонхоналар, ресторанлар, офислар ва савдо марказлари каби турар-жой ва хизмат кўрсатиш биноларида иссиқлик ва иссиқ сувга бўлган Европа Иттифоқининг умумий талабига яқин.

Турли тармоқлар ўртасида синергияни таъминлайдиган ва ортиқча иссиқликни қайта тиклаш имконини берувчи технологияларни тўлиқ жорий этиш, 2050 йилда амалга оширилганидан кейин йилига 67,4 миллиард эвро тежашга ёрдам бериши мумкин.

Двигатель ҳар сафар ишлаганда у иссиқлик ҳосил қилади. Совутгич орқасида илиқликни ҳис қилган ҳар бир киши буни тасдиқлаши мумкин. Худди шу нарса супермаркетлар, маълумотлар марказлари, заводлар, нефтни қайта ишлаш заводлари, метро станциялари ва тижорат биноларига ҳам тегишли. Ортиқча иссиқликни қайта ишлаб, заводларни иссиқлик ва иссиқ сув билан таъминлаш ёки туман электр тармоғи орқали қўшни уй ва корхоналар томонидан қайта фойдаланиш мумкин.

«Дунё энергетика инқирозига юз тутаётган экан, уни бартараф этиш учун аниқ чора-тадбирлар кўриш зарур. Марказий Осиё бой табиий ресурсларга эга, аммо замонавий инфратузилма ва технологияларга сармоя киритилмагани кўплаб жамоаларни ишончли ва арзон энергиядан маҳрум қилди. Шу нуқтаи назардан, Danfoss оқ қоғозида чиқинди иссиқликни қайта ишлаш бўйича тақдим этилган ғоялар ушбу долзарб муаммога истиқболли ечим таклиф қилади. Саноат жараёнларидан ортиқча иссиқликни ушлаш ва қайта ишлатиш орқали Марказий Осиё энергия самарадорлигини ошириши, иссиқхона газлари чиқиндиларини камайтириши ва фуқароларнинг энергия хавфсизлигини ошириши мумкин. Ушбу ҳужжат барқарор энергия ечимларига устувор аҳамият бериш ва янада барқарор келажакка йўл очиш учун минтақадаги барча манфаатдор томонларни ўз вақтида ҳаракатга чақиради», — деди Danfoss компаниясининг Марказий Осиё бўйича минтақавий савдо менежери Дмитрий Трошанов.

Акс ҳолда исроф қилинадиган ушбу энергиядан фойдаланиш иқтисодиётнинг унумдорлигини ошириши ва истеъмолчилар учун энергия нархини пасайтириши мумкин.

Ортиқча иссиқликдан фойдаланиш иссиқлик ишлаб чиқариш учун зарур бўлган қазиб олинадиган ёқилғининг муҳим миқдорини алмаштириши мумкин. Шу тарзда фойдаланилганда, ортиқча иссиқлик келажакдаги электр тармоғини барқарорлаштиришга ёрдам беради ва яшил энергия тизимига ўтишни осонлаштиради.

Баъзи мамлакатларда ортиқча иссиқлик ҳатто умумий иссиқлик талабига тенг бўлиши мумкин. Нидерландияда иссиқликнинг ортиқчалиги йилига 156 ТВт/соатни ташкил этади, иссиқликка бўлган талаб эса атиги 152 ТВт/соатни ташкил қилади.

Бироқ, ортиқча иссиқлик потенциали ҳатто эксплуатация қилиш ва сиёсий жиҳатдан эътибордан четда қолишга яқин эмас.

Danfoss компанияси президенти ва бош директори Ким Фаузингнинг сўзларига кўра, иссиқликни қайта тиклаш нафақат ҳозирги энергия инқирозида эътибордан четда қолган чора, балки яшил технологияларга ўтишнинг навбатдаги чегарасидир:

«Ҳаддан ташқари иссиқлик дунёдаги энг катта фойдаланилмаган энергия манбаи ҳисобланади. Бироқ, бир нечта ташаббуслар ортиқча иссиқлик сифатида беҳуда сарфланган катта энергиядан самаралироқ фойдаланишга ёрдам берди, гарчи бизда бугунги кунда эчимлар мавжуд. Биз зудлик билан барча тармоқларда ортиқча иссиқликдан фойдаланишни жадаллаштириш бўйича сиёсат чораларини кўришимиз керак, шунда фуқаролар ва корхоналар энергия харажатларини камайтиришдан фойда кўришлари ва яшил технология сари тараққиётни тезлаштиришлари мумкин».

«Келгуси йилларда аҳолининг ўсиши ва даромадларнинг ошиши ҳисобига энергияга бўлган талаб кескин ошади. Яшил тенгламанинг талаб томонини ҳал қилиш ва ҳар бир энергия бирлигидан самаралироқ фойдаланиш бўйича шошилинч чоралар кўрмаса, биз глобал иқлим мақсадларига эриша олмаймиз», дея қўшимча қилади Ким Фаузинг.

Ортиқча иссиқликни қайта ишлатиш энергия самарадорлигининг энг яхшисидир

«Дунёдаги энг катта фойдаланилмаган энергия манбаи: ортиқча иссиқлик» номли оқ қоғозда ортиқча иссиқликнинг самарали энергия манбаи сифатидаги потенциали баҳоланади. Халқаро энергетика агентлиги (ИEА) маълумотларига кўра, энергиядан янада самарали фойдаланишга қаратилган глобал интилиш 2030 йилга келиб CО2 чиқиндиларини жорий ҳолатга нисбатан йилига қўшимча 5 гигатоннага қисқартириши мумкин. ИEА нинг ноль стсенарийсига кўра, бу ўн йил ичида энергия билан боғлиқ CО2 эмиссиясининг талаб қилинадиган қисқаришининг учдан бир қисми энергия самарадорлигини оширишдан келиб чиқиши керак.

Энергия хавфсизлиги нуқтаи назаридан, бу энергия тежамкорлиги кунига қарийб 30 миллион баррель нефть ва йилига 650 миллиард куб метр табиий газдан қочишга ёрдам беради (2021 йилда Европа Иттифоқи Россиядан импорт қилганидан тўрт баравар кўп).

«Оддий иссиқликни қайта ишлатиш потенциали ҳайратланарли. Аммо биз бунга қарашимизни ўзгартиришимиз ва ортиқча иссиқликни утилизация қилиниши керак бўлган чиқиндилар сифатида эмас, балки энергия манбаи сифатида кўришни бошлашимиз керак», — дея қўшимча қилади Ким Фаузинг.

«Бугунги кунда ортиқча иссиқликни қайта ишлатишга тўсқинлик қилувчи бир қанча тўсиқлар мавжуд, жумладан, ахборот ва тартибга солишнинг этишмаслиги. Иқтисодий рағбатлантириш, сиёсат чораларини жорий этишимиз ва ортиқча иссиқлик салоҳиятини максимал даражада ошириш учун маҳаллий ҳокимият органлари, энергия етказиб берувчилар ва энергия манбалари ўртасидаги ҳамкорликка устувор аҳамият беришимиз керак».

Тоби Морган, Буилт Энвиронмент, Cлимате Гроуп катта менежери, ортиқча иссиқликдан фойдаланиш имконияти ҳақида фикр билдирди:

«Глобал энергетика инқирози - бу энергияни исроф қилишни тўхтатиш чақириғи ва Danfoss ҳукуматлар ва корпорацияларни ортиқча иссиқлик учун улкан салоҳиятдан фойдаланишга чақиришда ҳақли. Энди биз ишлаб чиқараётган энергиядан ҳар қачонгидан ҳам яхшироқ фойдаланишимиз керак. Биз шунчаки унинг деразадан учиб кетишига рухсат бера олмаймиз. Ортиқча иссиқликни олиш ва қайта ишлаш каби энергия самарадорлигини ошириш қазиб олинадиган ёқилғига талаб ва тўловларни камайтириш учун мутлақо зарурдир».

«Дунёдаги энг катта фойдаланилмаётган энергия манбаи: ортиқча иссиқлик» бу ердан юклаб олиш мумкин.