Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — 2025 йил 28 февраль, жума куни Оқ уйда мисли кўрилмаган дипломатик можаро содир бўлди: АҚШ президенти Дональд Трамп Украина раҳбари Владимир Зеленский билан музокараларни муддатидан аввал якунлаб, уни президент қароргоҳини тарк этишга мажбур қилди.

Можаронинг сабаби Россия билан тинчлик келишуви масаласи ва Украинага АҚШ ёрдами шартлари бўйича жиддий келишмовчилик бўлди. Дастлаб, музокаралар Украинада ноёб металлар қазиб олиш бўйича қўшма фонд тузиш ҳақидаги битимни имзолаш билан якунланиши кутилган эди. Бу фонд Вашингтоннинг ҳарбий ва молиявий ёрдамига маълум бир компенсация сифатида кўриб чиқилган. Бироқ Трамп Зеленскийни “ношукрлик” ва Москва билан муросага келмасликда айблаганидан сўнг музокаралар ўта кескин тус олди.

Мунозара қизиб кетиб, Трамп Украина АҚШ ёрдамига ҳаддан ташқари ишонганини ва тинчлик музокараларини чўзишга ҳаракат қилаётганини таъкидлади. Оқибатда Трамп Зеленскийни Оқ уйдан чиқиб кетишга мажбур қилди.

Кейинчалик Трамп ижтимоий тармоқларда Зеленский билан учрашув “жуда мазмунли” ўтганини таъкидлаб, музокаралар орқали муҳим маълумотларга эга бўлганини айтди. У Зеленский ҳақиқий тинчлик истамаслигини, фақатгина АҚШни босим ўтказиш қуроли сифатида қўллаётганини билдирди. Шунингдек, у Зеленский фақат тинчликка тайёр бўлгандагина уни қайта қабул қилишини маълум қилди.

Бу воқеа халқаро миқёсда катта шов-шувга сабаб бўлди. Европанинг кўплаб етакчилари Зеленскийни қўллаб-қувватлаб, Трампнинг ҳаракатларини танқид қилдилар ва Украинага ёрдам беришда бирдамлик муҳимлигини таъкидладилар.

Зеленский эса ўз муносабатида Америка халқини кўрсатган ёрдами учун миннатдорлик билан ёдга олиб, Киев тинчликка интилишда давом этаётганини таъкидлади. Шу билан бирга, у Россия билан ҳар қандай келишув халқаро ҳамжамият кафолати остида бўлиши кераклигини айтди.

Бу дипломатик зиддият Вашингтон ва Киев муносабатларидаги кескинликни янада ошириб, хавфсизлик ва иқтисодий ҳамкорликка салбий таъсир кўрсатиши мумкин.

Сўнгги ҳафталарда Трамп Зеленскийни бир неча бор танқид қилиб, уни Украинада сайлов ўтказишдан бош тортиш ва урушни сиёсий мақсадларда узайтиришда айблаган эди. Оқ уйдаги манбаларга кўра, Зеленскийнинг баёнотлари тинчлик жараёнини қийинлаштирмоқда ва Трамп маъмурияти уни “муаммоли сиёсий арбоб” сифатида кўраётганини билдирган.