100 та хорижий менежерлар Ўзбекистондаги давлат корхоналарини бошқариш органларига жалб қилинади. Бу 2021 – 2025 йилларда давлат иштирокидаги корхоналарни бошқариш ва ислоҳ қилиш стратегияси амалга оширилгандан сўнг белгиланган вазифалардан биридир.

Шунингдек, вазифалар қаторига 20 та давлат корхоналарининг акцияларини бирламчи (ИПО) ва иккиламчи (СПО) аксиялар орқали оммавий жойлаштирилишини таъминлаш киради. Объектлар қаторига: «Ўзметкомбинат» AЖ, «AГМК» AЖ, «Ўзнацбанк» AЖ, «Ўзбекнефтгаз» AЖ, «Халқ Банки» ОAЖ, «Ўзагросуғурта» ОAЖ, «НКМК» ОAЖ, «Ўзавтосаноат» ОAЖ ва бошқалар киради.

27 май куни Тошкентда бўлиб ўтган Халқаро хусусийлаштириш форумида ушбу масаладлар атрофлича муҳокама қилинди.

Ўзбекистон Республикаси Давлат активларини бошқариш агентлиги (Давактив) директори Aкмалхон Ортиқовнинг сўзларига кўра, Ҳукумат томонидан 2021 йил 29 мартда қабул қилинган ушбу Стратегия доирасида давлатнинг рақобат аллақачон ривожланган соҳаларда иштирок этиши ва хусусий сектор муваффақиятли фаолият юритаетган корхоналарнинг иш фаолиятидаги иштироки чекланган бўлади.

Шу билан бирга, давлат корхонасини сақлаб қолиш учун асослар бўлмаган тақдирда, у тугатилиши, ўзгартирилиши ёки амалга оширилиши керак («сотиш ёки тушунтириш» тамойили бўйича).

Янги давлат корхоналари давлат томонидан тегишли асосларсиз яратилмайди. Шу билан бирга, барча мавжуд унитар корхоналар босқичма-босқич хусусийлаштирилади ёки фаолияти тугатилади.

Шунингдек, «Cоcа-Cоlа» ичимлиги компаниясида давлат улушини амалга оширишнинг якуний босқичи давом этмоқда. Қолаверса, йил охирига қадар давлат улушини «Ўзагроэкспортбанк» AТБ ва «Пойтахт Банк» AЖ ва Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи, «Кварц», «Трест-12» корхоналари, «Кафолат» суғурта компанияси, вино-ароқ ва ёғ-мой корхоналарини ҳам сотиш режалаштирилган.

«Яна шуни таъкидлаш мумкинки, сиз қисқа вақт ичида 600 га яқин давлат корхоналарини босқичма-босқич қайта ташкил этиш ва тугатиш нуқтаи назаридан Стратегияни амалга оширишнинг биринчи натижаларини кўрасиз», деди Давактив раҳбари.

Давлатнинг «Олтин акция» деб номланган давлат корхоналарида иштирок этиш учун махсус ҳуқуқи бекор қилинди. Эксклюзив имтиёзлар ва преференсиялар, шунингдек инвестиция ва давлат корхоналарининг бошқа лойиҳаларини молиялаштириш бўйича давлат кафолатлари билан таъминлаш амалиёти ҳам бекор қилинади.

Aлбатта, бундай ўзгаришлар қонунчилик ва меъёрий-ҳуқуқий базани янгилашни ҳам талаб қилади. Шу муносабат билан «Давлат мулкини бошқариш тўғрисида» ги қонун лойиҳаси ва «Хусусийлаштириш тўғрисида» ги қонуннинг янги таҳрири ишлаб чиқилди.

Ишлаб чиқишда энг яхши халқаро тажриба ҳисобга олинган, иш Жаҳон банки, Осиё тараққиёт банки, Европа тикланиш ва тараққиёт банкилари кўмагида амалга оширилган.

Шунингдек, «Ўзбекистон Республикасида давлат корхоналарини транформация қилиш ва хусусийлаштириш: иқтисодий ислоҳотларнинг янги босқичи» халқаро форумида турли мамлакатлар тажрибаси намойиш этилди.

Аҳамиятлиси, ушбу форумда Жаҳон банкининг Ўзбекистондаги ваколатхонаси раҳбари Марко Мантованнели ҳам нутқ сўзлади.

«Биз Ўзбекистондаги ислоҳотлар жараёнининг муҳим босқичидамиз ва Ўзбекистондаги давлат корхоналарини ўзгартириш ва хусусийлаштириш бўйича ушбу мунозара жуда ўз вақтида бўлиб ўтмоқда. Биз ушбу жараённи бошдан кечирган бошқа мамлакатлар тажрибаси билан ўртоқлашмоқчимиз, ижобий томонлари, муаммолари ҳақида гаплашамиз ва бу Ўзбекистон учун фойдали бўлишига ишонамиз. Умид қиламанки, ушбу тадбир бизнинг мунозарамизнинг фақат бошланиши бўлиб, у самарали ва келажакда ўз мевасини беради».

Форумда дунёнинг турли мамлакатларидан 400 дан ортиқ онлайн ва офлайн иштирокчилар, жумладан халқаро молия институтлари, инвестиция ва консалтинг компаниялари, тижорат банклари вакиллари, маҳаллий ва халқаро ишбилармон бирлашмалари вакиллари иштирок этишди.