Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Iqtisodiyot va moliya vazirligining prognozlariga ko‘ra, O‘zbekistonning davlat qarzi 2025-yilda 45 milliard dollargacha oshishi mumkin, deb yozadi “Gazeta.uz”.

2024-yilda davlat qarzi 39,7 milliard dollarga yetishi kutilmoqda, bu yalpi ichki mahsulotning (YaIM) 35,5 foizini tashkil qiladi.

Kelgusi yilda bu ko‘rsatkich 13,3 foizga – 45 milliard dollarga yoki yalpi ichki mahsulotga nisbatan 36,4 foizga oshadi. 2027 yilga borib davlat qarzi darajasi 55,9 milliard dollarga yetishi mumkin, ammo qarzning YaIMga nisbati biroz oshib, 36,7 foizni tashkil etadi.

Kelgusi yilgi davlat byudjyeti loyihasiga ko‘ra, O‘zbekiston davlat qarzini ko‘paytirish orqali ko‘proq kredit jalb etish niyatida.

Joriy yilda tashqi qarzlarni jalb qilish chegarasi hukumat kafolati bilan 5 milliard dollarni tashkil etgan bo‘lsa, kelgusi yilda bu ko‘rsatkich 5,5 milliard dollargacha oshadi. Bu mablag‘ning 3 milliard dollari (hozirda 2,5 milliard dollar) davlat byudjetini qo‘llab-quvvatlashga, 2,5 milliard dollari esa investisiya loyihalarini moliyalashtirishga yo‘naltiriladi.

Davlat qarz portfelini diversifikatsiya qilish va valyuta risklarini kamaytirish maqsadida O‘zbekiston nomidan muomalaga chiqarilgan davlat qimmatli qog‘ozlarining maksimal sof hajmini 2025-yilda 30 trillion so‘m (2024-yil uchun – 25 trillion so‘m) miqdorida belgilash rejalashtirilmoqda.

Bundan tashqari, davlat budjeti uchun xavflarni kamaytirish maqsadida davlat-xususiy sheriklik doirasida davlat majburiyatlarini (sotib olish yoki to‘lovlarni) nazarda tutuvchi yangi loyihalar qiymatining yuqori chegarasi 6,5 mlrd.

Tashqi qarz hisobidan moliyalashtiriladigan davlat dasturlari xarajatlari 18,8 trillion so‘mni (2024-yilda 11,8 trillion so‘m) tashkil etishi mumkin.

Davlat qarzini toʻlash uchun ajratiladigan mablagʻlarning jamlanma byudjetdagi (jumladan, davlat byudjeti, davlat maqsadli jamgʻarmalari byudjetlari, byudjet tashkilotlarining byudjetdan tashqari jamgʻarmalari va Tiklanish va taraqqiyot jamgʻarmasi mablagʻlari) ulushi 7,5 foizdan oshishi kutilmoqda. 9,6% gacha.

Davlat qarzini toʻlash uchun byudjetdan 46,08 trillion soʻm (keyingi yil uchun oʻrtacha yillik stavka boʻyicha bu taxminan 3,48 milliard soʻmni tashkil etadi) ajratish rejalashtirilgan, shundan 21,1 trillion soʻmi foizlarni toʻlashga yoʻnaltiriladi. Taqqoslash uchun, 2024-yilda qarzni to‘lash uchun 32,27 trillion so‘m (2,55 milliard dollar), jumladan, foizlarni to‘lash uchun 16,4 trillion so‘m sarflash rejalashtirilgan.