Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — 2024 yil yakuni bo‘yicha O‘zbekistonda kuzatilmaydigan iqtisodiyot hajmi 505 trln so‘mdan oshgani haqida Prezident huzuridagi Statistika agentligi xabar berdi.

Kuzatilmaydigan iqtisodiyot rasmiy statistika to‘liq qamrab ololmaydigan iqtisodiy faoliyat qismini o‘z ichiga oladi. U noformal sektor hamda soyadagi iqtisodiyotdan iborat.

Norasmiy iqtisodiyot — bu rasmiy ro‘yxatdan o‘tmasdan amalga oshiriladigan kichik biznes va xizmat turlari. Masalan, uyda kiyim tuzatish, litsenziyasiz taksi xizmati ko‘rsatish yoki ruxsatsiz sabzavot sotish.

Yashirin iqtisodiyoti esa qonuniy bo‘lgan, ammo davlatdan yashirilgan iqtisodiy faoliyatni o‘z ichiga oladi. Masalan, tadbirkorlar soliq yukini kamaytirish uchun daromadlarining bir qismini deklaratsiya qilmasligi yoki ish beruvchilarning ish haqini konvertda to‘lashi.

Avvalroq xabar qilinganidek, 2024 yilda O‘zbekistonning yalpi ichki mahsuloti (YAIM) 6,5% ga o‘sib, 1,45 kvadrillion so‘mni (taqriban 115 milliard dollar) tashkil etdi.

Kuzatilmaydigan iqtisodiyotning YAIMdagi ulushi 34,8% ni tashkil qildi, bu 505,65 trln so‘mga (deyarli 40 milliard dollar) teng. Shundan 383,64 trln so‘m (YAIMning 26,4%) noformal sektorga, 122 trln so‘m (8,4%) esa soyadagi iqtisodiyotga to‘g‘ri keladi.

Kuzatilmaydigan iqtisodiyot tuzilishida qishloq xo‘jaligi, o‘rmon va baliqchilik sohalari 63,6% bilan yetakchilik qiladi.

Qurilish sohasida (41,3%) va xizmat ko‘rsatish sohasida (40,1%) ham sezilarli darajada hisobga olinmagan faoliyat qayd etilgan. Sanoat sektorining ulushi esa 8,9% ni tashkil qiladi.